Recyc’Elit wykorzystuje proces chemiczny zwany solvolysis, który umożliwia recykling złożonych mieszanek tekstylnych (takich jak poliester z bawełną lub elastanem).
Recykling tego, co wcześniej było nie do odzyskania
W małym laboratorium dwaj bracia, Ra i Karim Medak, doktorzy chemii, postanowili zmierzyć się z problemem, który nadal nęka naszą planetę: recyklingem tekstyliów zmieszanych z tworzywami sztucznymi, takimi jak poliester. Ich cel był ambitny: stworzyć proces, który nie tylko oddzielałby trudne do odzyskania materiały, ale także robiłby to w sposób zrównoważony i wydajny.
W ten sposób powstała Recyc’Elit, francuski start-up założony w 2019 roku, który opracował pionierską metodę rozkładu złożonych tekstyliów w łagodnych warunkach: niskiej temperaturze, ciśnieniu atmosferycznym i wysokiej wydajności. Jest to rzadkość w branży, w której tradycyjne metody wymagają zazwyczaj wysokich temperatur i agresywnych procesów, co ma duży wpływ na zużycie energii i ogranicza rodzaj odpadów, które można przetwarzać.
Co jest wyjątkowego w tym procesie?
Sercem innowacji jest proces chemiczny solvolizy nowej generacji, który umożliwia rozkład tkanin składających się głównie z poliestru, nawet jeśli są one zmieszane z innymi materiałami, takimi jak elastan, bawełna lub poliamid. Kluczem jest jego wszechstronność: akceptuje odpady tekstylne, które wcześniej były bezpośrednio wysyłane na wysypisko lub do spalarni, ponieważ nie nadawały się do recyklingu.
W przeciwieństwie do innych technologii, nie wymaga on wcześniejszego rozdzielania materiałów, co zmniejsza koszty i upraszcza łańcuch recyklingu. Ponadto proces ten nie tylko pozwala odzyskać monomery poliestru (takie jak DMT i MEG), ale także umożliwia odzyskanie materiałów wtórnych, takich jak elastan, o wysokim stopniu czystości.
Oznacza to, że recykling nie ogranicza się do wydobycia użytecznej frakcji: wszystko jest ponownie wykorzystywane, bez niebezpiecznych odpadów i z realną możliwością ponownego wprowadzenia każdego składnika do nowych łańcuchów wartości.
Od prototypów do produkcji: kontrolowana ekspansja
W początkowej fazie Recyc’Elit działało na pilotażowej linii o pojemności zaledwie 10 litrów, co odpowiada około 1 kg tekstyliów na partię. Jednak w ciągu niecałego roku, przy wsparciu strategicznych partnerów, takich jak Ranger Green Tech, rozbudowali swój system do zakładu zdolnego do przetwarzania 2 ton odpadów tekstylnych rocznie. Choć może się to wydawać skromnym osiągnięciem, stanowi ono kamień milowy: jest dowodem na to, że model ten jest skalowalny, wydajny i powtarzalny.
Obecnie udało im się już wyprodukować kilkaset kilogramów monomerów, które zostały już ponownie spolimeryzowane w celu wytworzenia nowych włókien tekstylnych. Oznacza to, że nowa odzież powstaje ze starej… bez utraty jakości i integralności materiału.
Ale to nie wszystko. Firma pracuje już nad budową preindustrialnego demonstratora o znacznie większej wydajności, a jej celem jest uruchomienie pilotażowej instalacji przemysłowej do końca 2028 roku. Będzie to punkt zwrotny, jeśli uda się utrzymać efektywność energetyczną i czystość produktu na dużą skalę.
Wyzwanie inżynieryjne… i wizjonerskie
Jak w każdym pionierskim projekcie, droga nie jest wolna od przeszkód. Zarządzanie skalowalnością technologiczną jest jednym z największych wyzwań: dostosowanie chemii laboratoryjnej do środowiska przemysłowego wymaga ciągłego planowania, wielu scenariuszy i zdolności adaptacyjnych.
Ciekawe jest to, że pomimo złożoności projektu, zespół nie ogranicza się do opracowywania technologii: dąży do przekształcenia całego modelu produkcyjnego. Nie tylko recyklingują tekstylia, ale pokazują, że możliwe jest projektowanie procesów cyrkularnych od samego początku, z kryteriami środowiskowymi jako głównym punktem odniesienia, a nie jako dodatkiem końcowym.
Potencjał
To, co proponuje Recyc’Elit, wykracza poza recykling. Tego typu technologie mogą zmienić logikę konsumpcji tekstyliów, sektora, który generuje ponad 92 miliony ton odpadów rocznie na całym świecie.
Kilka kluczowych informacji na temat jego przyszłego wpływu:
- Drastyczne zmniejszenie ilości odpadów tekstylnych, które obecnie trafiają na wysypiska śmieci lub są spalane.
- Mniejsze uzależnienie od surowców pierwotnych, takich jak ropa naftowa, do produkcji nowego poliestru.
- Prawdziwa gospodarka o obiegu zamkniętym w branży modowej, wykraczająca poza greenwashing.
- Nowe możliwości zatrudnienia w sektorze ekologicznym w branżach technologicznych i przemysłowych.
- Możliwość powielenia modelu w regionach o wysokim poziomie zanieczyszczenia tekstylnego, takich jak Azja Południowo-Wschodnia lub Ameryka Łacińska.
- Technologia zgodna ze strategiami klimatycznymi Unii Europejskiej, które mają na celu, aby do 2030 r. wszystkie produkty tekstylne na rynku były cyrkularne, trwałe i nadające się do recyklingu.
W czasach, gdy branża mody szybkiej znajduje się pod lupą, rozwiązania takie jak to wskazują konkretną i wymierną drogę do zmniejszenia śladu ekologicznego sektora. Nie chodzi o wyobrażanie sobie zrównoważonej przyszłości: chodzi o budowanie jej za pomocą nauki, woli i działania.
